Patellofemoral İnstabi̇li̇te03/04/22 17:39
Patellofemoral İnstabi̇li̇te Nedir?
Patellofemoral instabilite, patellanın (diz kapağı) normal hizalama düzeninin dışına çıkması anlamına gelir.
Patellofemoral instabilite, patellanın (dizkapağı) normal hizalama düzeninin dışına çıkması anlamına gelir. Bu yanlış hizalama, dizi yerinde tutan kaslar ve bağlar gibi alttaki yumuşak yapılara zarar verebilir.
Patellofemoral Kararsızlığın Nedenleri
Patellofemoral instabilite, diz bükülüp düzleşirken patellanın veya troklear oluğunun şeklindeki değişikliklerden kaynaklanabilir. Normal olarak, diz büküldüğünde veya düzleştirildiğinde patella troklear oluk içinde yukarı ve aşağı hareket eder. Patellofemoral instabilite, patella kısmen (subluksasyon) veya tamamen (çıkık) troklear oluktan dışarı çıktığında meydana gelir.
Faktörlerin bir kombinasyonu bu anormal izlemeye neden olabilir ve aşağıdakileri içerir:
- Anatomik kusur : Düztabanlık veya düşmüş kemerler ve patella kemiği şeklindeki doğuştan anormallikler diz ekleminin yanlış hizalanmasına neden olabilir.
- Anormal Q açısı: Yüksek Q açısı (kalçalar ve dizler arasındaki açı) genellikle diz çarpması gibi patellanın yanlış izlenmesine neden olur.
- Patellofemoral kireçlenme : Patellofemoral kireçlenme, diz kapağının arkasındaki eklem kıkırdağının kaybı olduğunda ortaya çıkar. Bu, sonunda patellanın anormal şekilde izlenmesine yol açabilir.
- Uygun olmayan kas dengesi : Zayıf kuadriseps (ön uyluk kasları) patellanın anormal şekilde izlenmesine neden olarak sublukse veya yerinden çıkmasına neden olabilir.
Spor aktivitelerine katılan genç, aktif bireyler patellofemoral instabiliteye daha yatkındır.
Patellofemoral İnstabilite Belirtileri
Patellofemoral instabilite, oturma pozisyonundan ayağa kalkıldığında ağrıya ve dizin bükülebileceği veya savrulabileceği hissine neden olur. Diz kapağı kısmen veya tamamen kaydığında şiddetli ağrı, şişlik, morarma, gözle görülür şekil bozukluğu ve dizde fonksiyon kaybı olabilir. Sinirler ve kan damarları üzerindeki baskı nedeniyle çıkığın altında uyuşma ve hatta kısmi felç gibi duyu değişiklikleri de olabilir.
Patellofemoral İnstabilite Teşhisi
Doktorunuz, tıbbi geçmişinize ve fizik muayenenize dayanarak patellofemoral instabilitenin kaynağını değerlendirir. Diz ağrınızın nedenini belirlemek ve diğer koşulları ekarte etmek için Röntgen, MR ve BT taraması gibi diğer tanı testleri istenebilir.
Patellofemoral İnstabilite İçin Konservatif Tedaviler
Diz kapağınız sadece kısmen yerinden çıkmışsa (subluksasyon), doktorunuz ağrı kesici ilaçlar, dinlenme, buz, fizik tedavi, diz desteği ve ortez gibi cerrahi olmayan tedaviler önerebilir. Diz kapağı tamamen yerinden çıkmışsa, diz kapağının oluktaki uygun yerine yeniden yerleştirilmesi gerekebilir. Bu işleme kapalı redüksiyon denir.
Patellofemoral İnstabilite Cerrahi Tedavileri
Diğer cerrahi olmayan tedaviler başarısız olduğunda, bazen patellanın normal izleme yoluna dönmesine yardımcı olmak için cerrahi gereklidir. Ameliyatın amacı oluktaki diz kapağını yeniden hizalamak ve Q açısını azaltmaktır.
Patellar yeniden hizalama ameliyatı genel olarak şu şekilde sınıflandırılır:
- Proksimal yeniden hizalama işlemleri : Bu işlem sırasında patellanın dışındaki hareketleri sınırlayan yapılar uzatılır veya patellanın iç kısmındaki bağlar kısaltılır.
- Distal yeniden hizalama işlemleri: Bu işlem sırasında tibial tüberkül dizin iç tarafına doğru hareket ettirilerek Q açısı azaltılır.
Ameliyat, spinal veya genel anestezi altında ameliyathane ortamında steril koşullarda gerçekleştirilir. Cerrahınız dizinizin etrafında iki veya üç küçük kesi yapacaktır. Diz eklemini görüntülemek için insizyonlardan birinden ucunda küçük bir kamera bulunan dar bir tüp olan artroskop sokulur. Özel aletler, diğer küçük insizyonlardan eklem içine sokulur. Artroskopa bağlı kamera, eklemin görüntüsünü monitörde gösterir. Dizinizi germek ve cerrahınızın çalışması için net bir görüş ve alan sağlamak için dizinize steril bir solüsyon pompalanacaktır. Rehber niteliğindeki artroskop görüntüleri ile cerrahınız herhangi bir patolojiyi veya anomaliyi tespit edebilir ve diğer kesilerden çeşitli aletlerle tamir edebilir.
Değerlendirme tamamlandıktan sonra dizin ön kısmından daha büyük bir kesi yapılır. Durumunuza bağlı olarak lateral retinaküler gevşetme yapılabilir. Bu prosedürde dizin dış tarafındaki sıkı bağlar gevşetilerek patellanın femur oluğuna düzgün bir şekilde oturması sağlanır.
Cerrahınız, kuadrisepsleri yeniden hizalamak için dizin iç tarafındaki veya orta tarafındaki tendonları da sıkabilir.
Dizilim bozukluğunun şiddetli olduğu durumlarda tibial tüberkül transferi (TTT) adı verilen bir işlem yapılacaktır. Bu prosedürde, patellar tendonun tibiaya yapıştığı bir kemik bölümü çıkarılır. Bu kemikli kısım daha sonra kaydırılır ve patella ile düzgün bir şekilde yeniden hizalanır ve vidalar kullanılarak tibiaya yeniden bağlanır. Dizilim bozukluğu tamir edilip artroskopik değerlendirme ile doğrulandıktan sonra kesiler dikişlerle kapatılır.
Patellofemoral İnstabilite Ameliyatı Sonrası Bakım
Ameliyattan sonra doktorunuz ağrıyı hafifletmek için ağrı kesici ilaçlar önerecektir. Şişmeyi azaltmaya yardımcı olmak için bacağınızı kaldırmanız ve dizinize buz paketleri uygulamanız istenecektir. Dizde ağırlık oluşmasını önlemek için ilk birkaç hafta koltuk değneği gereklidir. Dizi stabilize etmek için bir diz immobilizer kullanılabilir. Daha hızlı iyileşme için kaçınılması gereken aktiviteler ve yapılması gereken egzersizler konusunda bilgilendirileceksiniz. Hızlı bir iyileşme için bir rehabilitasyon programı önerilebilir.
Not: Bu makale bilgilendirme amaçlıdır. Tedavi için Ortopedi Doktoru'na Danışmalısınız
Sosyal Medyada Paylaşın
